English
Budući da živimo u izrazito globalizovanom svetu, putovanja u različite svrhe, što turističke što poslovne, već odavno nisu nikakva novost. U tom smislu, nije redak slučaj da određeni organi u inostranstvu pored ostalih dokumenata traže i diplome na uvid, srednjoškolske ili fakultetske. Te diplome, naravno, treba prevesti na određeni jezik (engleski najčešće) pored sve ostale dokumentacije. U ovom tekstu biće reči o diplomama, odnosno stručnim nazivima akademskih zvanja u engleskom jeziku i njihovim ekvivalentima u srpskom jeziku, kao i načinima prevođenja istih.
Pre svega, treba uzeti u obzir činjenicu da se srpski obrazovni sistem bitno razlikuje od onog u zemljama engleskog govornog područja. Treba imati u vidu da, dok u nekim od tih zemalja postoje i stručno i opšte srednjoškolsko obrazovanje kao i u Srbiji, u sferi visokog obrazovanja situacija se drastično razlikuje. U sklopu tih razlika, vredi istaći da je, uprkos tome što su srpske prosvetne vlasti izjednačile master titule u Srbiji sa onim u inostranstvu, zvanje na primer mastera iz određene oblasti u Srbiji sasvim drugačiji nivo obrazovanja u odnosu na master u SAD ili Britaniji. Ovakve razlike, premda mahom ceremonijalnog karaktera, nisu sasvim bez značaja za analizu ova dva sistema, što je makar delom objašnjeno na ovom linku https://en.wikipedia.org/wiki/Academic_degree#United_Kingdom[1]. Primećuje se da u ovoj obrazovnoj hijerarhiji akademskih zvanja svoje mesto ima i Bachelor Honours Degree, što u prvom redu označava određeni podstepen diplome osnovnih studija (Bachelor’s Degree) koji sadrži obimnije studijsko gradivo. Što se tiče prevođenja akademskih zvanja sa srpskog na engleski jezik i obrnuto, ovde je spisak nekih najčešće pohađanih studijskih profila u Srbiji, sa prevodima.
Diplomirani inženjer građevinarstva = Bachelor with Honours in Civil Engineering
Diplomirani inženjer arhitekture = Bachelor with Honours in Architecture
Master inženjer građevinarstva = Master in Civil Engineering
Master inženjer arhitekture Master in Architecture
Doktor nauka – građevinarstvo = Doctor of Science in Civil Engineering
Doktor nauka – arhitektura = Doctor of Science in Architecture
Diplomirani inženjer elektrotehnike i računarstva = Bachelor with Honours in Electrical Engineering and Computing
Master inženjer elektrotehnike i računarstva = Master in Electrical Engineering and Computing
Doktor nauka elektrotehnike i računarstva = Doctor of Science in Electrical Engineering and Computing
Inženjer mašinstva = Bachelor in Mechanical Engineering
Diplomirani inženjer mašinstva = Bachelor with Honours in Mechanical Engineering
Master inženjer mašinstva = Master in Mechanical Engineering
Doktor nauka – mašinsko inženjerstvo = Doctor of Science in Mechanical Engineering
Doktor medicine = Doctor of Medicine
Doktor stomatologije = Doctor of Dentistry
Doktor medicinskih nauka = Doctor of Medical Science
Diplomirani pravnik = Bachelor with Honours of Laws
Master pravnik = Master of Laws
Doktor pravnih nauka = Doctor of Laws
Diplomirani inženjer tehnologije = Bachelor with Honours in Technology
Master inženjer tehnologije = Master in Technology
Doktor nauka – tehnološko inženjerstvo = Doctor of Science in Technical Engineering
Diplomirani učitelj = Bachelor with Honours in Teaching
Diplomirani vaspitač = Bachelor with Honours in Education
Master učitelj = Master in Teaching
Master vaspitač Master in Education
Diplomirani filolog = Bachelor with Honours in Philology
Master Filolog = Master in Philology
Doktor nauka – filološke nauke = Doctor of Philosophy in Philology
Strukovna medicinska sestra/tehničar = Vocational Nurse/Technician
Strukovni zubni protetičar = Vocational Dental Prosthetician
Naravno, ovaj spisak nije iscrpan niti je konačan; u pitanju su obrazovni profili koji se, kao što je napomenuto, najčešće pohađaju, ali su i ilustrativni u smislu prikaza razike između, recimo, pravnika (Lawyer) i diplomiranog pravnika (Bachelor with Honours of Laws), premda ta razlika nije direktno naglašena u ovom spisku. U svakom slučaju, važno je istaći da se srpska varijanta “diplomirani” prevodi sa “Bachelor with Honours in XY”, što je važna napomena kako za prevodioce, tako i za one koji šalju svoje diplome u inostranstvo, u cilju dobre provere zahtevane stručne spreme.
[1] Ove razlike se mogu uvideti na nivou doktorskih studija: postoje dve kategorije, PhD (Doctor of Philosophy) i EdD (Doctor of Education). Obe kategorije se u srpskom jeziku odnose na doktorat, ali prilikom prevođenja na engleski jezik treba voditi računa o tome koje discipline je osoba izučavala tokom studija.
